شاه کلید نکات
شاه کلید سوال
معده بخش کیسه ای شکل لوله گوارش است.دیواره معده، چین خوردگی هایی دارد که با پر شدن معده باز میشود تا غذای بلع شده در آن انبار شود گوارش غذا در معده در اثر شیره معده و حرکات آن انجام میشود. پس از اینکه غذا به طور کامل با شیره معده آمیخته شد، مخلوط به دست آمده که کیموس نام دارد، وارد روده باریک میشود.
یاخته های پوششی مخاط معده در بافت پیوندی زیرین فرو رفته اند و حفره های معده را به وجود می آورند. مجاری غده های معده، به این حفره ها راه دارد یاخته های پوششی سطحی مخاط معده و برخی از یاخته های غده های آن، ماده مخاطی زیادی ترشح میکنند که بسیار چسبنده است و به شکل لایه ژله ای چسبناکی، مخاط معده را میپوشانند.
یاخته های پوششی سطحی، بیکربنات HCO3 نیز ترشح میکنند که لایه ژلهای حفاظتی را قلیایی میکند. به این ترتیب سدحفاظتی محکمی در مقابل اسید و آنزیم به وجود می آید . یاخته های اصلی غده ها، آنزیم های معده (پروتئازها و لیپاز) را ترشح میکنند. پروتئازهای معده را به طور کلی پپیسنوژن مینامند و پپسینوژن در اثر کلریدریک اسید به پپسین تبدیل میشود. پپسین خود با اثر بر پپسینوژن، تبدیل آن را سریعتر میکند. آنزیم پپسین،پروتئین ها را به مولکول های کوچکتر تجزیه میکند. یاخته های کناری غده های معده، کلریدریک اسید و عامل (فاکتور) داخلی در روده باریک ترشح میکنند. عامل داخلی، برای جذب ویتامین B12 و حفاظت از آن در برابر آنزیم ها ضروری است. اگر این یاخته ها تخریب شوند. فرد علاوه بر کمبود کلریدریک اسید،به کم خونی خطرناکی دچار میشود؛ زیرا ویتامین B12 که برای ساختن گویچه های قرمز در مغز استخوان لازم است، جذب نمیشود. در صورت برداشتن معده، عامل داخلی ترشح نمیشود و زندگی فرد به خطر میافتد.
پس از هر بار بلع غذا، معده اندکی انبساط مییابد و انقباض های کرمی معده، به صورت موجی آغاز میشود. این امواج از بخش های بالاتر معده به سمت پیلور حرکت میکنند و غذا را با شیره معده می آمیزند. با راندن غذا به سمت پیلور، که به طور معمول بسته است، کمی کیموس از پیلور عبور میکند و به روده باریک وارد میشود. انقباض پیلور از عبور ذره های درشت غذا جلوگیری میکند؛ این ذرات به عقب برمیگردند تا باز هم آسیاب شوند و تقریباً به شکل مایع درآیند. با شدت پیدا کردن حرکات کرمی، حلقه انقباضی محکمی به سمت پیلور حرکت میکند و با کاهش انقباض پیلور، کیموس معده به روده باریک، وارد میشود.
گوارش در معده:
معده بخش کیسه ای شکل لوله گوارش است.دیواره معده، چین خوردگی هایی دارد که با پر شدن معده باز میشود تا غذای بلع شده در آن انبار شود گوارش غذا در معده در اثر شیره معده و حرکات آن انجام میشود. پس از اینکه غذا به طور کامل با شیره معده آمیخته شد، مخلوط به دست آمده که کیموس نام دارد، وارد روده باریک میشود.
شیره معده:
یاخته های پوششی مخاط معده در بافت پیوندی زیرین فرو رفته اند و حفره های معده را به وجود می آورند. مجاری غده های معده، به این حفره ها راه دارد یاخته های پوششی سطحی مخاط معده و برخی از یاخته های غده های آن، ماده مخاطی زیادی ترشح میکنند که بسیار چسبنده است و به شکل لایه ژله ای چسبناکی، مخاط معده را میپوشانند.
یاخته های پوششی سطحی، بیکربنات HCO3 نیز ترشح میکنند که لایه ژلهای حفاظتی را قلیایی میکند. به این ترتیب سدحفاظتی محکمی در مقابل اسید و آنزیم به وجود می آید . یاخته های اصلی غده ها، آنزیم های معده (پروتئازها و لیپاز) را ترشح میکنند. پروتئازهای معده را به طور کلی پپیسنوژن مینامند و پپسینوژن در اثر کلریدریک اسید به پپسین تبدیل میشود. پپسین خود با اثر بر پپسینوژن، تبدیل آن را سریعتر میکند. آنزیم پپسین،پروتئین ها را به مولکول های کوچکتر تجزیه میکند. یاخته های کناری غده های معده، کلریدریک اسید و عامل (فاکتور) داخلی در روده باریک ترشح میکنند. عامل داخلی، برای جذب ویتامین B12 و حفاظت از آن در برابر آنزیم ها ضروری است. اگر این یاخته ها تخریب شوند. فرد علاوه بر کمبود کلریدریک اسید،به کم خونی خطرناکی دچار میشود؛ زیرا ویتامین B12 که برای ساختن گویچه های قرمز در مغز استخوان لازم است، جذب نمیشود. در صورت برداشتن معده، عامل داخلی ترشح نمیشود و زندگی فرد به خطر میافتد.
حرکات معده:
پس از هر بار بلع غذا، معده اندکی انبساط مییابد و انقباض های کرمی معده، به صورت موجی آغاز میشود. این امواج از بخش های بالاتر معده به سمت پیلور حرکت میکنند و غذا را با شیره معده می آمیزند. با راندن غذا به سمت پیلور، که به طور معمول بسته است، کمی کیموس از پیلور عبور میکند و به روده باریک وارد میشود. انقباض پیلور از عبور ذره های درشت غذا جلوگیری میکند؛ این ذرات به عقب برمیگردند تا باز هم آسیاب شوند و تقریباً به شکل مایع درآیند. با شدت پیدا کردن حرکات کرمی، حلقه انقباضی محکمی به سمت پیلور حرکت میکند و با کاهش انقباض پیلور، کیموس معده به روده باریک، وارد میشود.